Ο αγωγός Nord Stream, ένα από τα πιο φιλόδοξα ενεργειακά έργα της Ευρώπης, αποτέλεσε για χρόνια πηγή στρατηγικής συνεργασίας αλλά και γεωπολιτικής έντασης. Ο αγωγός, ο οποίος συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, συμβολίζει την οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ της Ρωσίας και της Ευρώπης, ενώ ταυτόχρονα έχει δημιουργήσει ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια και την πολιτική ανεξαρτησία των ευρωπαϊκών χωρών.
Η αρχική σύλληψη του Nord Stream χρονολογείται από τη δεκαετία του 1990, όταν η Ευρώπη αναζητούσε φθηνές και σταθερές πηγές ενέργειας για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες της. Το έργο υλοποιήθηκε τη δεκαετία του 2000, με τον πρώτο αγωγό, γνωστό ως Nord Stream 1, να τίθεται σε λειτουργία το 2011. Το μήκος του φτάνει τα 1.224 χιλιόμετρα και έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως.
Το Nord Stream 2, μια επέκταση του αρχικού έργου, ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2018, εν μέσω αντιπαραθέσεων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες, εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι το έργο αυτό θα ενίσχυε την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, δίνοντας στη Ρωσία ένα ισχυρό εργαλείο γεωπολιτικής επιρροής.
Η λειτουργία του Nord Stream ενίσχυσε τις οικονομίες της Ρωσίας και της Γερμανίας. Η Ρωσία, μέσω της Gazprom, εξασφάλιζε ένα σταθερό έσοδο από την πώληση φυσικού αερίου, ενώ η Γερμανία επωφελήθηκε από τη φθηνή ενέργεια για τη βιομηχανία της. Παράλληλα, ο αγωγός μείωσε την εξάρτηση της Γερμανίας από διαμετακομιστικές χώρες όπως η Ουκρανία και η Πολωνία, επιτρέποντας την απευθείας μεταφορά φυσικού αερίου.
Ωστόσο, η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο δημιούργησε ανισορροπίες στην ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης. Κατά την κρίση της Ουκρανίας το 2014 και τον πόλεμο του 2022, ο αγωγός έγινε σύμβολο της ενεργειακής ευαλωτότητας της ΕΕ απέναντι στη Ρωσία.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, ο αγωγός υπέστη σοβαρές ζημιές από ανεξήγητες εκρήξεις που σημειώθηκαν σε διάφορα τμήματά του. Η καταστροφή θεωρείται από πολλούς ως αποτέλεσμα δολιοφθοράς, αλλά οι υπεύθυνοι παραμένουν άγνωστοι. Η ζημιά είχε καταστροφικές συνέπειες για την ενεργειακή σταθερότητα της Ευρώπης, επιδεινώνοντας την κρίση που ήδη είχε πυροδοτήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η καταστροφή του Nord Stream προκάλεσε πολιτική αναταραχή, με πολλές χώρες να κατηγορούν η μία την άλλη. Επιπλέον, επανέφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης και την ανάγκη επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ο αγωγός Nord Stream, από σύμβολο συνεργασίας, εξελίχθηκε σε πεδίο γεωπολιτικής σύγκρουσης. Η ιστορία του αντικατοπτρίζει τις προκλήσεις της παγκόσμιας ενεργειακής πολιτικής, τις οικονομικές επιπτώσεις της εξάρτησης από φυσικούς πόρους και την ανάγκη για εναλλακτικές λύσεις. Παρά την καταστροφή του, το Nord Stream παραμένει σημείο αναφοράς για τη σχέση μεταξύ ενεργειακής πολιτικής και διεθνούς ασφάλειας.